مقایسه اجرای دال هالوکور در اسکلت فلزی و بتنی
اجرای دال هالوکور، بررسی کامل تفاوت‌ها، مزایا
دال پیش‌تنیده هالوکور (Hollow Core Slab) یکی از سیستم‌های مدرن و پرکاربرد در اجرای سقف‌های ساختمانی است. این نوع دال، به دلیل وزن کم، سرعت نصب بالا و حذف نیاز به قالب‌بندی، در پروژه‌های مختلف کاربرد دارد. اجرای آن هم در سازه‌های اسکلت بتنی و هم اسکلت فلزی امکان‌پذیر است، اما جزئیات اجرایی، نحوه اتصال، و کنترل‌های فنی در این دو نوع سازه با یکدیگر تفاوت‌های قابل توجهی دارند.
در این مقاله، به مقایسه تخصصی اجرای دال هالوکور در اسکلت فلزی و بتنی پرداخته‌ایم و نکات آیین‌نامه‌ای، فنی و اجرایی آن را بررسی کرده‌ایم.
ساختار تکیه‌گاه و نشیمن دال هالوکور
در اسکلت بتنی
- نصب دال بر روی تیرهای بتنی با عرض مناسب (حداقل ۱۵۰ میلی‌متر) انجام می‌شود.
- به دلیل چسبندگی طبیعی بین بتن دال و تیر، معمولاً نیازی به نئوپرن یا ملات نیست.
- مطابق PCI MNL-126 فصل 5، تنها در شرایط خاص نیاز به ملات یا پد وجود دارد.
در اسکلت فلزی
- بال تیرهای فلزی اغلب باریک هستند و تماس کامل دال با تیر نیاز به دقت بالا دارد.
- استفاده از پد نئوپرن یا گروت برای جلوگیری از لغزش الزامی است.
- طبق PCI MNL-135 بند 4.5، اتصال مکانیکی با پیچ یا جوش نیز باید صورت گیرد.
✅ نتیجه: اجرای دال در اسکلت بتنی آسان‌تر و سریع‌تر است، اما در اسکلت فلزی به دقت و جزئیات اجرایی بیشتری نیاز دارد.
نحوه اتصال دال به تیر در سازه
در اسکلت بتنی
- درزهای بین دال‌ها با ملات غیرمنقبض پر می‌شود.
- به علت یکپارچگی بتن، نیاز به اتصال خاص با تیرها وجود ندارد.
- بر اساس PCI Section 8.2، اجرای صحیح ملات درزها برای انتقال بارها کافی است.
در اسکلت فلزی
- باید از صفحه‌های تعبیه‌شده یا تسمه‌های قلاب‌دار برای اتصال مکانیکی استفاده شود.
- انتقال بار جانبی به تیرها با جوش یا پیچ‌کردن دال انجام می‌شود.
✅ نتیجه: اتصالات در سازه فلزی پیچیده‌تر و هزینه‌برتر هستند اما امکان جداسازی و تعویض دال‌ها وجود دارد.
کنترل تراز و نصب دقیق
اسکلت بتنی
- تیرهای هم‌جنس و اجرای یکنواخت باعث تراز بهتر و نصب سریع‌تر دال‌ها می‌شود.
- نیازی به ترازهای دقیق یا تجهیزات خاص در اغلب مواقع وجود ندارد.
اسکلت فلزی
- به دلیل جوشکاری و انعطاف‌پذیری تیرها، ممکن است مشکلاتی در تراز ایجاد شود.
- استفاده از تراز لیزری و گیره‌های موقت نصب طبق استانداردهای PCI ضروری است.
✅ نتیجه: اجرای دقیق‌تر در سازه فلزی نیازمند ابزار دقیق‌تر و نیروی کار با مهارت بالاتر است.
دیافراگم افقی و بتن پوششی
اسکلت بتنی
- گاهی نیاز به لایه بتن درجا نیست و یکپارچگی سقف با ملات درزها تأمین می‌شود.
- مش‌بندی سبک کافی است و چسبندگی بین سطوح به‌راحتی ایجاد می‌شود.
اسکلت فلزی
- در بیشتر موارد اجرای لایه بتن درجا الزامی است تا سقف به‌عنوان دیافراگم صلب عمل کند.
- طبق PCI Design Handbook فصل 10، ضخامت لایه بتن پوششی باید حداقل ۵۰ میلی‌متر باشد.
✅ نتیجه: هزینه و زمان اجرای دیافراگم در سازه فلزی بیشتر است.
جدول مقایسه‌ای اجرای هالوکور در اسکلت بتنی و فلزی
| معیار | اسکلت بتنی | اسکلت فلزی |
|---|---|---|
| سرعت نصب دال | بالا | متوسط |
| پیچیدگی اتصالات | ساده‌تر | پیچیده‌تر |
| هزینه تجهیزات جانبی | کمتر | بیشتر |
| نیاز به مهارت اجرایی | کمتر | بیشتر |
| قابلیت تعویض و جداسازی | پایین | بالا |
| دیافراگم افقی | ساده و ارزان‌تر | نیازمند بتن‌ریزی اضافه |
| آیین‌نامه‌های اصلی مربوط | PCI MNL-126, Section 8 | PCI MNL-135, Chapter 10 |
نکات آیین‌نامه‌ای مهم برای اجرای هالوکور
در اسکلت بتنی
- PCI MNL-126 بند 5.3: کنترل ترک در محل درز
- Section 8.1: اجرای ملات غیرمنقبض در درزها
- بند 9.2: محدودیت‌های تغییرشکل مجاز
در اسکلت فلزی
- PCI MNL-135 بند 4.5: اتصالات نئوپرنی و جوش
- بند 7.1: الزامات رفتاری در برابر زلزله
- بند 10.2: نحوه اتصال مکانیکی و بررسی جوش‌ها
جمع‌بندی نهایی
اجرای دال هالوکور در اسکلت بتنی به دلیل هماهنگی بهتر مصالح، تراز راحت‌تر و کاهش هزینه‌های نصب، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر برای پروژه‌های مسکونی و اداری معمولی است. اما اسکلت فلزی به دلیل سبک بودن، انعطاف‌پذیری بیشتر در طراحی، و قابلیت‌های سازه‌ای خاص، مناسب پروژه‌های صنعتی، سازه‌های بلندمرتبه یا بازسازی‌پذیر است.
🔍 نکته کلیدی: انتخاب بین اسکلت فلزی یا بتنی باید بر اساس نوع پروژه، شرایط اقتصادی، سرعت اجرا و سطح تخصص اجرایی تیم پروژه انجام شود. در هر دو روش، رعایت کامل ضوابط آیین‌نامه PCI و کنترل کیفیت اجرا، تضمین‌کننده عملکرد مناسب دال هالوکور در بلندمدت خواهد بود.
در مورد هالوکور بیشتر بخوانید در اینجا
