اجرای هالوکور در اسکلت فلزی
اجرای هالوکور در اسکلت فلزی | مطابق با آیین‌نامه PCI
اجرای سقف‌های پیش‌تنیده هالوکور (Hollowcore Slabs) بر روی اسکلت فلزی، یکی از روش‌های رایج، سریع و مؤثر در ساخت‌وسازهای صنعتی و مسکونی است. تفاوت‌های سازه‌ای بین اسکلت فلزی و بتنی باعث می‌شود که جزئیات اجرایی این سیستم نیازمند دقت بیشتری باشد. در این مقاله، مراحل اجرای هالوکور در اسکلت فلزی را به‌صورت تخصصی و مطابق با آیین‌نامه PCI MNL-126 و MNL-135 بررسی می‌کنیم.
1. طراحی سازه‌ای مهاربندها و تیرهای فولادی
طبق بند 4.5 آیین‌نامه PCI:
- تیرهای فولادی باید دارای بال پهن (Wide Flange) باشند تا نشیمن کافی برای دال‌ها فراهم شود.
- عرض بال تیر نباید کمتر از 120 میلی‌متر باشد.
- سخت‌کننده‌های جان (Web Stiffeners) در محل‌های تمرکز بار مانند تقاطع دال‌ها باید تعبیه شود.
2. آماده‌سازی نشیمن‌گاه دال بر روی تیرهای فلزی
مطابق PCI Section 5.2.3:
برخلاف بتن، تیرهای فلزی امکان چسبندگی اصطکاکی طبیعی ندارند. لذا باید از پدهای نئوپرن، ملات گروت اپوکسی یا پلیت‌های نگهدارنده استفاده شود.
مشخصات پیشنهادی:
- پد نئوپرن با ضخامت 5 تا 10 میلی‌متر
- طول نشیمن: حداقل 75 میلی‌متر برای بارهای معمولی، 100 میلی‌متر برای بارهای زنده زیاد
3. جانمایی، حمل و نصب هالوکور
در سازه‌های فلزی، اعوجاج تیرها در اثر حرارت جوشکاری یا بار مرده ممکن است بر هم‌راستایی دال‌ها اثر بگذارد.
نکات اجرایی:
- استفاده از تراز لیزری برای کنترل سطح تیرها ضروری است.
- نصب باید از یک طرف سازه به سمت مخالف انجام شود تا بارگذاری ناهمزمان اتفاق نیفتد.
- اتصال موقت دال‌ها با گیره (Clamp) به تیرهای فلزی تا زمان تکمیل مهاربندی الزامی است.
4. اتصال مکانیکی دال‌ها به اسکلت فلزی
طبق فصل 7 آیین‌نامه PCI MNL-135:
اتصال دال هالوکور به اسکلت فلزی باید به نحوی باشد که در برابر بارهای افقی (مثل زلزله) عملکرد یکپارچه ارائه دهد.
روش‌های معمول اتصال:
- جوش‌دادن پلیت‌های اتصال به بال تیر و پیچ‌کردن آن به دال (در دال‌های دارای مغزی فولادی)
- استفاده از انکر بولت از پیش تعبیه شده در مغزی دال
- در شرایط خاص، استفاده از تسمه‌های فولادی قلاب‌دار بین دال و تیر
5. پر کردن درزها و اجرای درزهای برشی (Shear Key)
درز بین دال‌ها، مشابه اسکلت بتنی، باید با ملات غیرمنقبض پر مقاومت پر شود. ولی در اسکلت فلزی این درزها نقش مهم‌تری در تأمین پایداری افقی دارند.
طبق بند 8.5 PCI:
- مقاومت فشاری ملات: حداقل 35 MPa
- زمان گیرش اولیه: حداکثر 45 دقیقه
- نسبت آب به سیمان کمتر از 0.4 جهت کاهش جمع‌شدگی
در صورت استفاده از قفل برشی بین دال‌ها (Shear Keys)، باید کنترل شود که درز کاملاً با ملات پر شده باشد.
6. لایه بتن پوششی (Topping Slab): اختیاری یا الزامی؟
در اسکلت فلزی، اگر طراحی نیاز به یکپارچگی دیافراگم افقی دارد، اجرای لایه بتن پوششی ضروری است.
طبق PCI Design Handbook، فصل 10:
- ضخامت بتن درجا: حداقل 50 میلی‌متر
- آرماتور توزیعی: مش فولادی یا میلگرد با فواصل 20 سانتی‌متر
- استفاده از چسب اپوکسی یا شیارزنی سطحی برای چسبندگی بهتر بین دال و بتن درجا
7. کنترل نهایی و تست ایمنی
پیش از بهره‌برداری، بازبینی کامل شامل موارد زیر باید انجام شود:
- تطابق تراز دال‌ها با تراز افقی استاندارد
- آزمایش مقاومت ملات بین دال‌ها
- بررسی جوش‌ها یا اتصالات مکانیکی
- تست ضربه برای شناسایی حفره‌های خالی یا اجرای ناقص ملات
جمع‌بندی
اجرای دال هالوکور بر روی اسکلت فلزی یک فرآیند فنی و حساس است که نیازمند دقت در طراحی، اجرا و نظارت می‌باشد. تفاوت‌های سازه‌ای بین اسکلت فلزی و بتنی باعث می‌شود مراحل نصب، انتخاب نشیمن‌گاه مناسب، کنترل تراز تیرها و نحوه اتصال دال‌ها به‌درستی و مطابق آیین‌نامه PCI انجام شود.
رعایت مواردی مثل استفاده از ملات مناسب در درزها، اجرای قفل برشی، و در صورت نیاز، لایه بتن پوششی، برای تضمین عملکرد سازه‌ای و ایمنی سقف ضروری است. کنترل نهایی و تست‌های ایمنی نیز باید با دقت انجام شوند تا از صحت اجرای سیستم اطمینان حاصل شود.
در مجموع، هالوکور در سازه فلزی، در صورتی که با استانداردهای فنی اجرا شود، گزینه‌ای سریع، مقاوم و قابل اعتماد برای پروژه‌های مختلف به‌شمار می‌آید.
